Τα όσα ζήσαμε στην περίοδο της πανδημίας και των lockdown, αποτέλεσαν μια ιδιαίτερη εμπειρία για όλους μας, μοναδική στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και οφείλουμε μέσα από αυτό που ζήσαμε να αποκομίσουμε και εμείς οι υποτιθέμενοι «ειδικοί» και κάθε απλός άνθρωπος που βρίσκεται εκτός του χώρου παροχής υπηρεσιών υγείας, σημαντικά διδάγματα και παρακαταθήκες για το μέλλον. Στοιχεία και κυρίως καταστάσεις που τις ζήσαμε και τις ζούμε καθημερινά και η συντριπτική πλειοψηφία ωστόσο πολιτών και ειδικών ακόμη δεν έχει συνειδητοποιήσει.
Ο κορονοιός και γενικότερα οι λοιμώξεις ιογενείς και μικροβιακές είναι μια νέα κατάσταση που δυστυχώς ήρθε για να μείνει.
Κάποτε η επιστημονική κοινότητα αγωνιούσε για τα αντιβιοτικά και τον αγώνα να βρεθούν καινουρια φάρμακα που θα νικήσουν πολυανθεκτικα, νοσοκομειακά κυρίως, δύσκολα μικροβιακά στελέχη. Τώρα η εποχή επιβάλλει μια άλλου είδους κούρσα προς ανεύρεση εμβολίων ικανών να νικούν υπάρχοντα ιογενή στελέχη αλλά και μελλοντικά μεταλλαγμένα.Αντίστοιχα με το πεδίο της επιστήμης και της έρευνας έχει αλλάξει και η κουλτούρα υγείας και κοινωνικής συμπεριφοράς σε όλους μας. Και επιβάλλεται να τη διαμορφώσουμε σε ένα αρμονικό μείγμα σύμφωνα με τη νέα πραγματικότητα και όσα υπήρχαν ως παλαιότερα δεδομένα αλλά δυστυχως και στο πρόσφατο παρελθόν ήταν ακόμη για τους περισσότερους ανεκπλήρωτα ζητούμενα.
Ζούμε δυστυχώς σε μια χώρα που διχαζόμαστε με το παραμικρό και δεν κατανοούμε ότι δεν είμαστε όλοι για όλα. Διχαζόμαστε με πάθος για το δέντρο και χάνουμε το δάσος, που στην προκειμένη περίπτωση , ας το αποδεχθούμε με θάρρος, το πρόβλημα μας είναι ότι ανέκαθεν στερούμασταν μιας ελάχιστης κουλτούρας υγείας.
-Όταν προ κορονοϊού ήταν διαπιστωμένο από έρευνες ότι οι μισοί και πλέον άνθρωποι έβγαιναν από την τουαλέτα χωρίς να πλύνουν τα χέρια, έτρωγαν χωρίς να πλύνουν τα χέρια, σκάλιζαν μύτη, αυτιά , μάτια χωρίς πλυμένα χέρια, και δημόσια χωρίς καν αίσθημα διακριτικότητας.
-Όταν μίλαγαν κάποιοι για πλύσιμο δοντιών και τακτικό καθαρισμό ή έλεγχο, και κάποιοι άλλοι τους κοίταζαν σαν εξωγήινους.
-Όταν μίλαγες για ετήσιο τεστ-παπ ή μαστογραφία και οι μισές και παραπάνω γυναίκες είχαν ξεχάσει από πότε είχαν να κάνουν
-Όταν στη χώρα μας δεν υπήρχαν μέχρι πρόσφατα ιατρικά περιοδικά και τηλεοπτικές εκπομπές που να ενημερωνουν με ευρύ τρόπο τους πολίτες για θέματα υγείας και πρόληψης,
-Όταν ζητούσες απλές προληπτικές εξετάσεις για χοληστερίνη, σάκχαρο κτλ και οι περισσότεροι είχαν άνω της διετίας να τις κάνουν.
-Όταν ποτέ κανείς δεν εξήγησε σε γονείς και παιδιά την αξία του εμβολιασμού και πως φτάσαμε να γίνουμε τόσοι πολλοί (6 δις) σε αυτόν τον πλανήτη χαρις και στα εμβόλια.
-Όταν ζητούσες προ αθλητικό έλεγχο σε παιδιά και καρδιολογικό τσεκ απ σε ενηλίκους με παράγοντες κινδύνου και υπήρχαν πολλοί που δυσανασχετούσαν ή το απέφευγαν συνειδητά, τότε για ποια κουλτούρα υγείας ή πρόληψης μιλάμε;
-Όταν τόσα απλά και αυτονόητα δεν μάθαμε από παιδιά να τα κάνουμε καθημερινότητα μας και να χαιρόμαστε για την καλή μας υγεία και για την ελάχιστη αλλά τόσο ουσιαστική φροντίδα για τον εαυτό μας, πως περιμένουμε κάποιοι να ενημερωθούν για να νικήσουν την λογική μέχρι ενός βαθμού φοβία τους για ένα νέο εμβόλιο; Το πρόβλημα κατά την ταπεινή μου άποψη δεν είναι λοιπόν οι πάσης φύσεως ανεμβολιαστοι ή αρνητές, είναι όμως σίγουρα το γεγονός ότι ποτέ δεν αποκτήσαμε ως κομμάτι της σχολικής και οικογενειακής μας παιδείας μια σοβαρή κουλτούρα υγείας και πρόληψης.
Η πανδημία είναι μια μεγάλη ευκαιρία να αντιστρέψουμε αυτήν την πραγματικότητα, και απορώ πως ο ΕΟΔΥ και τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας δεν συνειδητοποιούν πως έπρεπε ήδη να είχαν ξεκινήσει μαζικά προγράμματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης μαθητών και ενηλίκων για τη δημιουργία μιας νέας σύγχρονης κουλτούρας υγείας στο γενικό πληθυσμό.
Μιας κουλτούρας που οποιοσδήποτε ανορθολογισμός ή συνωμοσιολογία δεν θα μπορούσαν ούτε κατά διάνοια να την κλονίσουν.
Ζητούμενο για το αύριο είναι να οικοδομήσουμε καινούριες νοοτροπίες και να ενημερώσουμε όσο το δυνατό περισσοτερους για θέματα υγείας και πρόληψης. Θα νικήσουμε τις φοβίες μας αν συνειδητοποιήσουμε πως από τα πολύ μικρά και ασήμαντα θα φτάσουμε στα πιο μεγάλα και σημαντικά ζητηματα υγείας και πρόληψης και η νοοτροπία μας θα μας κάνει πιο δεκτικούς σε νέες θεραπείες, εμβόλια και φάρμακα.
Κλείνοντας υπενθυμίζω ότι:
-πρέπει να αποκατασταθεί η σχέση ιατρού-ασθενη και να καταλάβουμε ότι η σχέση αυτή είναι αμφιδρομη(απαιτείται αμοιβαία εμπιστοσύνη και πολύς χρόνος με τον ασθενη για να κάνει κτήμα του την αξία της φροντίδας υγείας).
-στην ιατρική δεν υπάρχουν ηλίθιες ερωτήσεις, ηλίθιες απαντήσεις υπάρχουν και μάλιστα δυνητικά άπειρες
-σε κάθε δουλειά εμπιστέψου τον ειδικό, όχι τον οποιοδήποτε
-στην εφαρμογή της ιατρικής πράξης και στους εμβολιασμους προφανώς δεν υπάρχει πουθενά ως αποτελεσμα το 100%, κάθε περίπτωση είναι μοναδική και ιδιαίτερη γιατί μιλάμε για ανθρώπους.
-στα προβλήματα υγείας και ακόμη πιο πολύ στα της δημόσιας υγείας δεν χωράνε πολιτικές αντιπαραθέσεις, αλλά όλοι οφείλουν να στοιχηθούν μαζί στην ίδια πλευρά σε αυτόν τον πόλεμο που αφανίζει τόσο άδικα κάθε μέρα δεκάδες συνανθρώπους μας.
Λιβανός Μιχάλης
Ειδικός Καρδιολόγος
Πολιτευτής Β Πειραιά ΝΔ