Ήταν 25-8-2016 όταν καταφέραμε τον Κολοσσό των Κολοσσών Τάκη Λουκανίδη αείμνηστο σήμερα να τον πείσουμε να έρθει στη Σαλαμίνα για ένα γεύμα στην Ταβέρνα Ορίζοντα στα Σελήνια Σαλαμίνος μαζί με άλλους βετεράνους.
Έτσι βρήκαμε την ευκαιρία να μας δώσει μια συνέντευξη ευ,,όλης της ύλης.
Ήταν ευδιάθετος και μιλούσε συνεχώς με παιδιά μαθητές,και πάντα με την μαύρη εμφάνιση που την φορούσε από το 1998 από την ημέρα που έχασε τον μονάκριβο γιο του Γιώργο.
Aπό εκείνη την ημέρα και μετά είχαμε συχνή επικοινωνία και ήθελε να έρχεται στο Καραϊσκάκη παρέα να βλέπει τον Ολυμπιακό. Αυτό το καταφέραμε 3 φορές σε παιχνίδια του Ολυμπιακού, μου έκανε εντύπωση που έκανε κριτική σε ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού και συνάμα πανηγύριζε τα γκολ του Ολυμπιακού.
Άς πάμε όμως στην συνέντευξη που είναι αρκετά πλούσια και ενδιαφέρουσα:
Ότι και να πούμε για τον Τάκη Λουκανίδη, όσες σελίδες και να γράψουμε θα είναι πάλι λίγα, διότι αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Δεν έχει ξαναγεννηθεί ποδοσφαιριστής στον πλανήτη να παίζει και τις 11 θέσεις με την ίδια επιτυχία από 8 μέχρι το 10 σε απόδοση. Ο τρόπος που απέκρουε την μπάλα όταν έπαιζε σεντερ-μπάκ ήταν το κάτι άλλο, σε μάγευε είχε ένα στιλ αρχοντιάς. Όταν η ομάδα που έπαιζε η Δόξα Δράμας είτε ο Παναθηναϊκός και δεν σκοράριζε. ο προπονητής του έγνεφε με το χέρι του να αφήσει το Νο 5 και να καλύψει το Νο9 , αυτό γινόταν πάντα. Θυμάμαι σε ένα παιχνίδι το 1960 μικρός εγώ τότε 15 χρ. έμενα στον Κολωνό, άκουγα τα κατορθώματα των Μαυραετών της Δόξας Δράμας και κατέβηκα στο Καραϊσκάκη να δω τον Τάκη Λουκανίδη και τα άλλα παιδιά της Δόξας, Παύλο Γρηγοριάδη Βασίλη Ιωάννου, Αντώνη Γεωργιάδη, Σαμλίδη, Πιστικό Κοτρίδη κ.α. Φτάνοντας όμως στα γκισέ των εισιτηρίων τα χρήματα δεν έφταναν και περίμενα το τελευταίο 20 λεπτο να ανοίξουν οι πόρτες.
Πράγματι μπαίνω μέσα και το σκόρ ηταν 2-0 υπερ των Μαυραετών,. ο Τάκης Λουκανίδης έπαιζε στην αρχή Νο9 και μετά τα δύο γκόλ είχε γυρίσει πίσω Νο5.για να κρατήσει την σίγουρη νίκη. Όμως παρά το ότι έπαιζε πίσω ο Λουκανίδης ,ο Εθνικός είχε ομαδάρα την εποχή εκείνη και κατάφερε να ισοφαρίσει. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση όταν αποχωρούσαν οι ομάδες. Ο Τάκης Λουκανίδης έκλεγε γιατί η ομάδα του δεν πήρε την νίκη. Ο Τάκης Λουκανίδης τα είχε όλα δεν του έλειπε τίποτα, Ήταν ψηλός, εκεί που υπερείχε ήταν στο κεφάλι σε γοήτευε να τον βλέπεις να αποκρούει την μπάλα ,είχε και τα δύο πόδια .ήταν σουτέρ, γκολτζής ,πασαδόρος, και πάνω απ’ όλα δεν έπαιζε σε μια θέση.
Αυτά που θέλει το σύγχρονο ποδόσφαιρο τα είχε όλα ο Τάκης Λουκανίδης . Απαράμιλλος στην άμυνα, διορατικός και ευφυής στο να οργανώνει το παιχνίδι, και να περνάει τις τελικές πάσες. Για γκόλ ,ήταν ένας αποτελεσματικός εκτελεστής. Φάνταζε στα μάτια των φιλάθλων σαν γίγαντας. σαν ημίθεος γέμιζε ένα γήπεδο μόνος του. Ήταν γεμάτος από ποδοσφαιρικές αρετές ,που πολλές απ αυτές τις μοίραζε στους υπόλοιπους και έδινε στην ομάδα αυτό που χρειαζόταν. Με την Δόξα Δράμας είχε 50 συμμετοχές και πέτυχε 13 γκολ με τον Παναθηναϊκό. Σε 142 συμμετοχές Α Εθνικής πέτυχε 59 γκολ. Με τον Άρη Θεσσαλονίκης 45 συμμετοχές 8 γκολ. Σύνολο 237 συμμετοχές 80 γκολ.
Ο Τάκης Λουκανίδης γεννήθηκε στο Παρανέστι Μασοχωρίου Δράμας το 1937. Ήταν 5 αδέλφια ο Χαράλαμπος, ο Θανάσης ,ο Τάκης ,η Κωσταντίνα ,κα η Σοφία. Οι Βούλγαροι κατακτητές το 1942 κρέμασαν τον πατέρα της οικογένειας Γιώργο Λουκανίδη. Έτσι ο Τάκης για να μπορέσει να σπουδάσει μπήκε στο Ορφανοτροφείο της Δράμας και έβγαλε το Δημοτικό σχολείο. Στη συνέχεια ανάλογα με τις επιδώσεις του κάθε μαθητή τα προωθούσαν σε άλλο Ορφανοτροφείο έτσι ο Τάκης πήγε στο Ορφανοτροφείο της Κομοτηνής και σπούδαζε στην Γεωπονική σχολή Γεωπόνος. Παράλληλα έφτιαξε μια ομάδα την ΑΕ Ορφανοτροφείου και παίζανε με τα γύρω χωριά. Ο Τάκης Λουκανίδης ξεκίνησε να παίζει τερματοφύλακας, αλλά δεν του πολυάρεσε γιατί η μπάλα παιζόταν από την σέντρα και κάτω και δεν συμμετείχε στο παιχνίδι. Έτσι αποφάσισε να αλλάξει θέση με αυτήν του σέντερ-φόρ. Ένας καθηγητής του πού τον παρακολουθούσε τον συμβούλεψε να υπογράψει το πρώτο του δελτίο στην ΑΕΚ Κομοτηνής με την προϋπόθεση όταν θα τελείωνε την σχολή να πήγαινε αυτόματα στην Δόξα Δράμας που ήταν και το όνειρο του. Όμως ο Τάκης βγαίνει πτυχιούχος Γεωπονικής και η ομάδα του αρνείται να τον δώσει στην Δόξα Δράμας διότι η εξέλιξη του ήταν μεγάλη και τον ζητούσαν πολλές ομάδες. Μετά από μεγάλες πιέσεις ακόμα και από την μητέρα του έγινε η μεταγραφή με επεισοδιακό τρόπο.
Η πορεία του στη Δόξα Δράμας από το 1956 μέχρι τέλους 1961
Στην Πρώτη χρονιά τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα. Είχε ένα σπάσιμο στο χέρι του και για δυο τρείς μήνες ήταν εκτός προπονήσεων. Στα πρώτα παιχνίδια δεν πάταγε καλά στα πόδια του γιατί ήταν ψηλός αδύνατος και είχε πολύ μεγάλο διασκελισμό. Όμως ο προπονητής του Νίκος Πάγκαλος του έκανε έξτρα προπόνηση και βελτιώθηκε σε μεγάλο βαθμό γιατί το ταλέντο το είχε από μικρός. Έπρεπε όμως να εργασθεί σκληρά.
Αλλά ας απολαύσουμε τον ίδιο να μας τα πει ζωντανά πως ήταν το πέρασμά του από την Δόξα Δράμας, τον Παναθηναϊκό, τον Άρη και από την Εθνική Ελλάδος
Με τον Τάκη Λουκανίδη, το ραντεβού μας μαζί με τον συνεργάτη μου Λάκη Κρουστάλη (Lakis Krystal) ήταν κλεισμένο πριν από 4 μέρες με την βοήθεια του εξαιρετικού οπισθοφύλακα του Αιγάλεω, της ΑΕΚ, και του Ολυμπιακού, Άρη Δαμιανίδη, στα καραβάκια του Περάματος για την Σαλαμίνα. Ο Τάκης Λουκανίδης έκανε την εμφάνισή του με τα μαύρα που τα φοράει 18 χρόνια όταν έχασε τον Γιωργάκη του το 1998 σε ένα ατύχημα. Μόλις φτάσαμε στην περιοχή Σελήνια ταβέρνα «ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ» αμέσως αναγνωρίσθηκε από φιλάθλους της περιοχής και αυτό που είδα για πρώτη φορά ήταν να υποκλίνονται στον Τάκη Λουκανίδη και να του ζητούν αυτόγραφα. Δεν σταμάτησε να υπογράφει για αρκετή ώρα. Ένας σούπερ- στάρ 79 ετών..
—κ.Τάκη Λουκανίδη η τιμή για μας να σε έχουμε κοντά μας δεν περιγράφεται με λόγια. Εγώ προσωπικά σε πρόλαβα μέσα στα γήπεδα ήσουν ένας από τους ήρωές μου .ένα ίνδαλμα των παιδικών μου χρόνων κι ας μην ήσουν παίκτης της δικής μου ομάδας του Ολυμπιακού.
—Αυτά τα λόγια με τιμούν κι εμένα και διαπιστώνω κάθε μέρα την αγάπη των φιλάθλων όλων των ομάδων.
—Να ξεκινήσουμε από την ομάδα της Δόξας Δράμας πότε έγινες βασικός στην πρώτη ομάδα ?
— Μετά από δύο χρόνια στην Β ομάδα το 1958 βρέθηκα στην Α ομάδα της Δόξας και με συμπαίκτες Σαμλίδης, Κοτρίδης, Ιγναντίου, Πιστικός, Γεωργιάδης, Γρηγοριάδης,Ιωάννου, Κουιρουκίδης, Διονυσιάδης, Θανάσης Λουκανίδης, Nαλμπάντης, Τζαφέρης, Νικολαΐδης, Μπαιντάρης, Γρηγορίου, Παπαλέξης, Μαρκόπουλος, Σημιτλιώτης. Ήμασταν η καλύτερη επαρχιακή ομάδα όπου πηγαίναμε να παίξουμε. Τα γήπεδα ήταν ασφυκτικά γεμάτα ειδικά στην Αθήνα είχαμε φιλάθλους απ,όλες τις ομάδες του κέντρου πως ήταν ο Άρης στο Μπάσκετ στην δεκαετία 1980 με Γκάλη, Γιαννάκη κάπως έτσι.
Aυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η Δόξα Δράμας έπαιξε τρείς τελικούς κυπέλλου Ελλάδος με τον Ολυμπιακό, ο πρώτος τελικός έγινε 23-5-1954 χάσαμε 2-0 σκόρερ Δρόσος 31″ Δαρίβας 38″. Ο δεύτερος έγινε 30-7-1958 στο Καραισκάκη πάλι χάσαμε εντάξει ο Ολυμπιακός ήταν μεγάλη ομάδα αλλά υπήρχε μια τάση να μας αδικούν στην διαιτησία 5-1 το σκόρ Πολυχρονίου 62″ 76″ Γκαβέζος 23″ Μπέμπης 43″ Υφαντής 88″ Ναλμπάντης 52″ Και ο τρίτος τελικός 5-7-1959 με νίκη του Ολυμπιακού 2-1 σκόρερ Υφαντής 50″ Μπέμπης 59″ Γεωργιάδης 47″ Το πιο συμαντικό είναι ότι μετά τον τρίτο τελικό η Δόξα Δράμας αποκτά τον τίτλο της Βασίλησσας χωρίς στέμμα.
—Πάμε τώρα από πότε άρχισαν να σε ζητάνε οι ομάδες του ΠΟΚ?
—Το 1958 με καλούν στην Εθνική ομάδα είχα συνολικά 23 συμμετοχές με τρία γκόλ ο μοναδικός παίκτης από επαρχιακή ομάδα. Πάίζουμε με την μεγλάλη Γαλλία των Φονταίν, Κοπά για το κύπελλο Εθνών χάνουμε με το βαρύ σκόρ 1-7.To ιστορικό αυτό μάτς έγινε 1-10-1958 στο Παρίσι (Πάρκ-Ντε Πρένς) προκριματικά κυπέλλου Εθνών Ευρώπης 1960 Ελλάδα Θεοδωρίδης-Παπουλίδης-Λινοξυλάκης- (αρχηγός) Στεφανάκος-Λουκανίδης- Πολυχρονίου-Εμμανουηλίδης- Θεοφάνης- Υφαντής- Νεστορίδης- Χολέβας. Προπονητής Ρίνο Μαρτίνι. Επίσης αγωνίζομαι και σε πολλά παιχνίδια με την Εθνική Ενόπλων κατά την διάρκεια της θητείας μου και γίνομαι μήλο της έριδος των ομάδων του κέντρου. Η πρώτη ομάδα που με ζήτησε ήταν η ΑΕΚ ΤΟ 1959.Είχαμε κάνει μια συμφωνία με τον κ.Σεβαστάκη ότι θα ανοίγαμε ένα μαγαζί στην Αθήνα αλλά την χάλασε την μεταγραφή ο ίδιος κ.Σεβαστάκης. Τότε έγινε μια γενική συνέλευση το συμβούλιο της Δόξας Δράμας για το θέμα αυτό αν θα με δώσουν στην ΑΕΚ και 2.000 κόσμος έξω από τα γραφεία είχαν κλείσει και την Λεωφόρο οι οπαδοί της Δόξας και αν αποφάσιζαν να με δώσουν θα τα έσπαγαν όλα. Έτσι συνεχίζω στην Δόξα μέχρι τέλους του 1961 και με ζητάει ο Παναθηναϊκός η ομάδα μου συνεχίζει να μη με αφήνει να φύγω με είχε ζητήσει και η Γιουβέντους αλλά εγώ βλαχάκη ήμουν φοβόμουνα να πάω στην Ιταλία. Όμως μετά από μια διάταξη που ψήφισε η ΕΠΟ πήγα ένα χρόνο στο ΑΠΟΕΛ στην Κύπρο και μετά είχα το ελεύθερο να πάω σε όποια ομάδα ήθελα, ήμουν ο πρώτος και ο τελευταίος με αυτήν την διάταξη κάτι που δεν άρεσε στην ομάδα μου αλλά στο τέλος τα βρήκανε και πήραν και αρκετά χρήματα από τον Παναθηναϊκό αλλά πήρα κι εγώ ένα σεβαστό ποσόν για την εποχή εκείνη. Με πλησίασαν και παράγοντες του Ολυμπιακού, και ήθελαν να μου αλλάξουν γνώμη με περισσότερα χρήματα. Τους είπα πήγα στο σπίτι του κ.Ματζεβελάκη είμαι φτωχό παιδί αλλά έχω δώσει τον λόγο μου με 300.000 δραχ.. Άλλωστε εγώ από μικρός ήμουν Παναθηναϊκός γιατί στα πρώτα χρόνια η Δόξα Δράμας το μόνο σήμα που είχε ήταν το τριφύλλι μετά μπήκε το σήμα των μαυραετών.
—Πάμε λίγο πίσω να δούμε πώς γινόταν και έπαιζες και τις 11 θέσεις γιατί αυτό είναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία.
—Μπράβο καλή ερώτηση. Στη Δόξα Δράμας είχα προπονητή τον Νίκο Πάγκαλο και τον έλεγα «πατερούλη» είχα χάσει τον πατέρα μου από 5 χρ. κάθε Κυριακή τον ρωτούσα «πατερούλη τι θέση θα παίξω σήμερα? μου έλεγε σήμερα Τακούλη μου έτσι με έλεγε θα παίξεις έξω αριστερά γιατί ο Βασιλάκης Ιωάννου είναι τραυματίας, τούμπες έκανα από την χαρά μου. Την επόμενη κυριακή πάλι δεν ήξερα σε πιά θέση θα έπαιζα ερχόταν ο προποντής Τακούλη μου σήμερα θα παίξεις τερματοφύλακας γιατί ο Σαμλίδης έχει κτυπήσει στο κεφάλι και δεν μπορεί να παίξει. Την επόμενη η μετά από κανένα μήνα έιχαμε τραυματία τον Κουιρουκίδη αυτόν τον σπουδαίο σέντερ-φόρ που αργότερα πήγε στον ΠΑΟΚ και άφησε εποχή, και έπαιρνα την φανέλα με το Νο 9. Αυτό γινόταν και στον Παναθηναικό ξεκινούσα σεντε μπάκ η στα χάφ και αν ο Παναθηναϊκός αργούσε να σκοράρει μου έγνεθε ο Μπόμπεκ με το χέρι του να βγώ στην επίθεση.
—Παίζεις στον Παναθηναικό από αρχές 1962 μέχρι το 1968 πήρες 3 πρωταθλήματα και ενα κύπελλο, και το 1964 παίρνετε και το πρωτάθλημα αήττητοι 24 νίκες με 6 ισοπαλίες. Νομίζω πρέπει να βάλουμε αυτήν την χρονιά τον Παναθηναικό στο Πάνθεο της καλύτερης ομάδας όλων των εποχών για την ομάδα με το τριφύλι,για μένα η καλύτερη ενδεκάδα ήταν Βουτσαρας-Καμάρας-Παπουλίδης-Σούρπης- Πιτυχούτης- Αντρέου- Θεοφάνης- Δομάζος- Λουκανίδης- Παπαεμανουήλ- Πανάκης
—Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου αυτήν την εποχή έπαιξα κι εγω 3 με 4 χρόνια πολύ καλή μπάλα στον Παναθηναϊκό..
—κ. Τάκη παίζεις στον Παναθηναϊκό μέχρι το 1968 και στη συνέχεια χάνεσαι και είσαι μόλις 31 χρ. Αυτά θέλει να μάθει ο κόσμος γιατί θα μπορούσες να παίξεις άλλα 4 με 5 χρόνια στον Παναθηναϊκό
—Μπράβο τέλεια ερώτηση. Προπονητής από το 1963 είναι ο Στέφαν Μπόμπεκ στον Παναθηναικό και είχε εφαρμώσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύστημα 4-3-3 όπου ο Παναθηναϊκός ήταν ασυναγώνιστος την εποχή εκείνη, με ήθελε πάρα πολύ διότι όπως είπαμε έπαιζα σε πολλές θέσεις. Όμως είχε ξεκινήσει από την τότε διοίκηση η σκέψη της ανανέωσης από το 1966 όταν χάσαμε το πρωτάθλημα μετά από μια ήττα στη Νέα Σμύρνρη. λές κι εμείς είχαμε γεράσει. Το 1967 πήραμε το κύπελλο Ελλάδος σε μια πολύ δύσκολη χρονιά που είχε σημαδευτεί από έντονες κόντρες μεταξύ ποδοσφαιριστών προπονητή και διοίκησης. Ο τελικός έγινε στη Νέα Φιλαδέλφεια με τον Πανιώνιο 6-7-1967 Παναθηναϊκός Οικονομόπουλος-Καμάρας- Λουκανίδης- Σούρπης- Μπέλης- Φυλακούρης- Πιτυχούτης- Παπαεμανουήλ- Καλαιτζίδης- Δομάζος- Γραμμός σκόρ 1-0 στο 56″ από τον Χάρη Γραμμό.Στη συνέχεια εφαρμόζεται η περίφημη ανανέωση με άσχημο τρόπο και άδικο διότι κατηγορήθηκαν παίκτες ονόματα μεγάλα και έφυγαν από τον Παναθηναικό πολλοί παίκτες 18 αν δεν κάνω λάθος Εν το μεταξύ η χούντα έδιωξε το 1967 τον Στέφαν Μπόμπεκ και είχε αναλάβει ο Λάκης Πετρόπουλος προπονητής στον Παναθηναικό..Έτσι το 1968 με αποδεσμεύουν και δεν παίζω πουθενά.
Την επόμενη περίοδο 1969-70 με ζητάει ο Άρης Θεσσαλονίκης και κάνω μια προετοιμασία μόνος μου για πάρτι μου για να είμαι έτοιμος στη πρόταση που δέχθηκα . Ειχα βάλει στόχο να παίξω στον Άρη μεγάλη μπάλα για να τους αποδείξω ότι ο Τάκης Λουκανίδης δεν έσβησε. Με φωνάζει ο πρόεδρος κ.Καμπάνης και μου λέει ότι εδώ όλοι οι παίκτες παίρνουν τα ίδια χρήματα δεν έχουμε διακρίσεις και ονόματα. Του απάντησα δεν έχω ιδιαίτερες απαιτήσεις εγώ ήρθα εδώ να παίξω μπάλα και σας ευχαριστώ πολύ.Πράγματι στον Άρη έδωσα αυτό που του έλειπε να ξαναγίνει μεγάλη ομάδα το 1970 ο Άρης κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδος το μοναδικό στην ιστορία του. Είχαμε νικήσει κατά σειρά την Παναχαική στην Πάτρα 0-1 τον Παναθηναικό στου Χαριλάου 2-1 την Καλλιθέα στη Ριζούπολη 1-3 και τον Ολυμπιακό στο Καραισκάκη 0-1 Ο τελικός έγινε 28-6-1970 στο Καυτατζόγλειο με τον ΠΑΟΚ με 50.000 .θεατές και μεταδώθηκε απ,ευθείας από την ΥΕΝΕΔ για πρώτη φορά από τον Γιάννη Διακογιάννη το σκόρ 1-0 στο 8″ από τον Κεραμιδά Άρης Χρηστίδης-Πάλλας-Ναλμπάντης-Σπυρίδων-Ραπτόπουλος-Σεμερτζής- Συρόπουλος-Κεραμιδάς-Αλεξιάδης-Μιχαηλίδης- Κ.Παπαιωάννου. Δεν αγωνίσθηκα στον τελικό διότι στον ημιτελικό με τον Ολυμπιακό στο καραισκάκη, ο διαιτητής εντελώς άδικα μου έδωσε κόκκινη κάρτα.
Σταμάτησα το ποδόσφαιρο το 1970 σε ηλικία 33 ετών. Ασχολήθηκα πολλά χρόνια με το κατάστημα του ΟΠΑΠ. Ακολούθησα και το επάγγελμα του προπονητή με θητεία στην Δόξα Δράμας που είχε πέσει στη Β Εθνική από το 1965 και στην περίοδο 1979-80 που την ανέλαβα εγώ ανέβηκε στην Α Εθνική κατηγορία και παρέμεινε μέχρι το 1987 .Επίσης πέρασα και από τον πάγκο του Πανσσεραικού. Είχα αναλάβει και προπονητής μαζί με τον αδερφό μου Θανάση Λουκανίδη την ομάδα του ΠΑΣ Γιάννινα του Κώστα Γκλίβανου διαγράφοντας αξιοπρόσεχτη πορεία την σεζόν 1988-89
—Μια τελευταία ερώτηση γιατί τόσα χρόνια ο Παναθηναϊκός δεν έχει αξιοποιήσει τον Τάκη Λουκανίδη σε κάποιο πόστο?
Είναι μια ερώτηση που θέλει μεγάλη συζήτηση. Όχι μόνο εγώ άλλα κι άλλα παιδιά που φτάσαμε τον Παναθηναϊκό ψηλά στις δεκαετίες 1960-70 δεν ήταν ποτέ κοντά στον Παναθηναϊκό σε κάποιο πόστο.. Δεν υπάρχει ούτε ο στοιχειώδης σεβασμός προς το πρόσωπο μας. Επιτρέπεται ένας Τάκης Λουκανίδης να δυσκολεύεται να μπει στο γήπεδο της Λεωφόρου για να δει τον Παναθηναϊκό σήμερα? Στον Παναθηναϊκό θα μπορούσα να προσφέρω τεράστιο έργο είχα τις γνώσεις και το μεράκι, είτε σαν προπονητής, είτε σαν διοικητικό στέλεχος.
Αυτά μας είπε ο Τάκης Λουκανίδης που ” έφυγε” 11-1-2018 σε ηλικία 81 ετών
[sc name=”bitros” ]